ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΑΤΡΕΙΟΥ

ΚΑΡΚΙΝΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ

Ως καρκινικοί δείκτες (tumor markers) ονομάζονται οι πρωτεΐνες που παράγονται από τα καρκινικά κύτταρα ή από υγιή κύτταρα ως απάντηση στην παρουσία του όγκου και μπορούν να μετρηθούν ποσοτικά, παρέχοντας πληροφορίες σχετικά με την διάγνωση, πρόγνωση και παρακολούθηση της θεραπευτικής αγωγής της νόσου.

Καρκινικός δείκτης θεωρείται κάθε βιολογική ουσία η οποία μπορεί να μετρηθεί ποσοτικά ή να εκτιμηθεί ποιοτικά και η μέτρηση της ή η παρουσία της μπορεί να δώσει χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την ύπαρξη, τη φύση, το μέγεθος, την υποτροπή ή την μεταστατική εξάπλωση μιας κακοήθους διεργασίας στον οργανισμό. Οι καρκινικοί δείκτες είναι μόρια που βρίσκονται σε μεγάλες συγκεντρώσεις σε ιστούς και βιολογικά υγρά ασθενών με νεοπλασματική νόσο.

Οι καρκινικοί δείκτες χρησιμοποιούνται τόσο στη φάση της υποψίας μέχρι να γίνει η διάγνωση του καρκίνου, όσο και στη φάση της θεραπείας για να γνωρίζουμε την εξέλιξη της νόσου.

Η ανίχνευση και ο προσδιορισμός των καρκινικών δεικτών μπορεί να είναι χρήσιμη:

1. στο μαζικό πληθυσμιακό έλεγχο (screening)
2. στον εντοπισμό ομάδων υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου
3. στη διάγνωση του καρκίνου
4. στην επιβεβαίωση της ιστολογικής εξέτασης
5. στη πρόγνωση της πορείας της καρκινικής νόσου
6. στη πρόβλεψη της ανταπόκρισης του καρκίνου
7. στην έγκαιρη ανίχνευση της υποτροπής

Μερικοί δείκτες είναι ειδικοί για έναν τύπο καρκίνου. Άλλοι εμφανίζονται σε περισσότερους τύπους καρκίνων.

Πρέπει να γνωρίζετε ότι αυξημένος δείκτης δε σημαίνει πάντα καρκίνο

Μία αύξηση ή συνεχής αύξηση στα επίπεδα των καρκινικών δεικτών συχνά υποδηλώνει υποτροπή, μετάσταση και μικρή ανταπόκριση στη θεραπεία, ενώ μειωμένα επίπεδα υποδεικνύουν θετική ανταπόκριση στη θεραπεία και συνεπώς καλή πρόγνωση.